narzedziownia

Szanowny Użytkowniku,

Zanim zaakceptujesz pliki "cookies" lub zamkniesz to okno, prosimy Cię o zapoznanie się z poniższymi informacjami. Prosimy o dobrowolne wyrażenie zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz udostępniamy informacje dotyczące plików "cookies" oraz przetwarzania Twoich danych osobowych. Poprzez kliknięcie przycisku "Akceptuję wszystkie" wyrażasz zgodę na przedstawione poniżej warunki. Masz również możliwość odmówienia zgody lub ograniczenia jej zakresu.

1. Wyrażenie Zgody.

Jeśli wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych Zaufanych Partnerów, które udostępniasz w historii przeglądania stron internetowych i aplikacji w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i aplikacjach w celu określenia Twoich potencjalnych zainteresowań w celu dostosowania reklamy i oferty), w tym umieszczanie znaczników internetowych (plików "cookies" itp.) na Twoich urządzeniach oraz odczytywanie takich znaczników, proszę kliknij przycisk „Akceptuję wszystkie”.

Jeśli nie chcesz wyrazić zgody lub chcesz ograniczyć jej zakres, proszę kliknij „Zarządzaj zgodami”.

Wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Możesz zmieniać zakres zgody, w tym również wycofać ją w pełni, poprzez kliknięcie przycisku „Zarządzaj zgodami”.




Artykuł Dodaj artykuł

System doprowadzenia chłodziwa pod wysokim ciśnieniem

Wobec obecnie stosowanych systemów dostarczania chłodziwa* istnieją duże oczekiwania, wykraczające poza funkcję chłodzenia podczas procesu skrawania.

Wobec obecnie stosowanych systemów dostarczania chłodziwa* istnieją duże oczekiwania, wykraczające poza funkcję chłodzenia podczas procesu skrawania. Gdy zachodzi potrzeba zastosowania chłodziwa, jego wydajność powinna być jak najwyższa co pozwoli na uwolnienie ukrytych rezerw produktywności. Ponadto, zwłaszcza przy operacjach toczenia, systemy doprowadzające chłodziwo powinny zapewniać skuteczną kontrolę wióra.

Znane są korzyści stosowania chłodziwa do zmniejszania temperatury i smarowania (redukcji tarcia). Zazwyczaj chłodziwo jest używane do zalewania obszaru skrawania. Wydajne chłodziwo powinno zapewniać szybkie usuwanie ciepła ze strefy skrawania i być kierowane pod wysokim ciśnieniem bezpośrednio w odpowiednie miejsce.

Wyzwania związane z chłodzeniem podczas skrawania

Można przytoczyć różne przykłady wyzwań związanych ze stosowaniem chłodziwa przy jednoczesnym zachowaniu produktywności w obróbce skrawaniem, ale najbardziej wymagające pod tym względem są materiały dla lotnictwa, takie jak stop tytanu Ti6Al-4V. Stop Ti6Al-4V charakteryzuje się niską przewodnością cieplną i niskim współczynnikiem sprężystości, dzięki czemu nadaje się do stosowania w wytrzymałych, lekkich i żaroodpornych elementach silników odrzutowych. Jego obróbka jest jednak bardzo droga ze względu na wymaganą niską prędkość skrawania, która prowadzi do problemów z kontrolą wiórów i skraca czas eksploatacji narzędzia skrawającego. Długie wióry mogą powodować zakleszczenia, awarie narzędzi oraz, w najgorszym przypadku, uszkadzać kosztowne elementy. Mogą także rysować gładkie powierzchnie, prowadząc do konieczności odrzucenia elementu.

Plątaniny wiórów powstałe w procesie skrawania powodują znaczną utratę produktywności i praktycznie uniemożliwiają pozostawienie obrabiarek bez nadzoru podczas pracy. Dotyczy to zwłaszcza obróbki przy użyciu oprawek i bloków narzędziowych o tradycyjnych dyszach chłodziwa, znajdujących się z dala od krawędzi skrawającej.

Chociaż dokonano znacznych postępów na polu systemów wysokociśnieniowych, większość producentów nadal stosuje tradycyjne systemy doprowadzające chłodziwo, które podają chłodziwo na narzędzie skrawające i obrabiany element w celu redukcji ciepła. Co więcej, elastyczne dysze chłodziwa często się ruszają, co zmniejsza dokładność podawania chłodziwa do strefy skrawania. W systemach tych brakuje także odpowiedniej kontroli ciśnienia.

Chłodziwo jedynie zalewa strefę skrawania, co może powodować jego podgrzewanie i formowanie się bariery pary, która izoluje strefę skrawania, zapobiegając odprowadzaniu ciepła. Wysokociśnieniowe systemy chłodzące pozwalają odprowadzać ciepło w wystarczającym tempie i pod wystarczającym ciśnieniem, aby zapobiegać takim sytuacjom.

Producenci muszą także pamiętać o różnicach pomiędzy systemami dostarczającymi chłodziwo pod wysokim ciśnieniem. Większość tych różnic dotyczy odległości od strefy skrawania oraz odległości wylotu chłodziwa od elementu obrabianego/narzędzia skrawającego. Niektóre wyloty systemów chłodzących mogą znajdować się zbyt daleko, by efektywnie docierać do optymalnego punktu w strefie skrawania i zapewniać maksymalne korzyści. Im dalej wyloty chłodziwa znajdują się od strefy skrawania, tym większe musi być ciśnienie, aby skompensować dodatkową odległość.

Jeśli wyloty chłodziwa znajdują się zbyt daleko od strefy skrawania, konieczne może być zastosowanie dodatkowych pomp. Prowadzi to do wyższych kosztów uzyskania wyników zapewnianych przez systemy, których wyloty znajdują się bliżej strefy skrawania. W przypadku kierowania chłodziwa przez oprawki, a następnie induktory, jak w przypadku systemu Seco Tools Jetstream Tooling®, wyloty chłodziwa mogą znajdować się bardzo blisko strefy skrawania, zapewniając lepsze wyniki przy użyciu ciśnienia wytwarzanego przez standardową pompę chłodziwa. Dzięki temu nie jest konieczne stosowanie drugiej pompy ciśnieniowej.

Zalety chłodziwa kierowanego pod wysokim ciśnieniem

Aby poprawić wady istniejących systemów podawania chłodziwa, twórcy systemów narzędziowych, jak na przykład firma Seco, pracują nad zwiększeniem ich wydajności przez podniesienie ciśnienia i zwiększenie precyzji kierowania strumieni chłodziwa do stref skrawania.

Systemy takie, jak Seco Jetstream Tooling® są wyposażone w rozmieszczone strategicznie otwory wylotowe chłodziwa w obrotowych dociskach górnych (induktorach) oprawek. Ciśnienie chłodziwa, spływ i niewielka średnica otworów powodują powstawanie dokładnego strumienia chłodziwa pod ciśnieniem i umożliwiają łatwe penetrowanie i smarowanie głównej strefy ciepła, znajdującej się tuż za krawędzią skrawającą.

Firma Seco odkryła, że najbardziej wydajne jest zastosowanie „klina” chłodziwa w niewielkiej odległości od krawędzi skrawającej. Oznacza to, że wylot układu umieszcza strumień chłodziwa pomiędzy strefą skrawania płytki a wiórem, co ułatwia podnoszenie i łamanie wióra.

Najnowsza generacja układów Jetstream Tooling® do toczenia, rowkowania i przecinania jest wyposażona w oprawki z wylotami chłodziwa skierowanymi ku powierzchniom natarcia oraz przyłożenia — drugiej strefie ciepła. Dolna dysza chłodziwa zapewnia optymalne chłodzenie tuż pod krawędzią skrawającą. Ta dodatkowa dysza chłodziwa skierowana ku powierzchni przyłożenia zwiększa trwałość narzędzia o kolejne 10 procent oraz zwiększa gładkość powierzchni.

Dzięki systemom dostarczającym chłodziwo, które zapewniają odpowiednie usuwanie ciepła i lepszą kontrolę wióra, producenci eliminują przestoje w pracy i uzyskują możliwość bezproblemowej, bezobsługowej obróbki skrawaniem. Co więcej, dzięki zaawansowanej kontroli wióra są w stanie zwiększyć prędkość skrawania i posuwy, podnieść trwałość narzędzia skrawającego oraz zapewnić większą gładkość powierzchni elementu. W niektórych przypadkach prędkości i posuwy mogą zostać zwiększone dwu- lub trzykrotnie, a trwałość narzędzia może zostać podwojona. Zapewnia to wyższą produktywność i rentowność dzięki szybszej obróbce większej liczby elementów.

 

Testy laboratoryjne przeprowadzone w firmie Seco przy użyciu tytanowego elementu obrabianego przy prędkości skrawania 40 m/min, prędkości posuwu 0,25 mm/obr. i głębokości skrawania 2 mm z tradycyjnym chłodziwem wykazały czas cyklu na poziomie pięciu minut. Następnie użyto systemu doprowadzającego chłodziwo pod wysokim ciśnieniem, co pozwoliło na zwiększenie prędkości skrawania do 80 m/min i skrócenie czasu cyklu o połowę, a także zwiększenie trwałości narzędzia o 100%.

Współczesne pompy do chłodziwa zapewniają zazwyczaj ciśnienie od 20 do 70 bar, co jest tylko częścią zakresu systemów doprowadzających chłodziwo pod wysokim ciśnieniem, takich jak Seco Jetstream Tooling®. System firmy Seco oferuje wszechstronność działania o podobnej wydajności przy niskim ciśnieniu 5 bar, wysokim ciśnieniu 70 bar oraz bardzo wysokim ciśnieniu 350 bar.

Przy ciśnieniach z zakresu od 20 do 40 bar system Seco Jetstream Tooling® zapewnia znaczny wzrost wydajności, a także lepszą kontrolę wióra w przypadku większości zastosowań i materiałów elementu obrabianego. Wydajność rośnie wraz ze wzrostem ciśnienia i wydajności (l/min). Ponadto, ciśnienie 70 bar wystarcza w zupełności do łamania najtrudniejszych wiórów formujących się z ciągliwych materiałów dostępnych na rynku.

Zastosowania i branże

Chłodziwo podawane pod wysokim ciśnieniem zapewnia znaczne korzyści podczas toczenia, przecinania i rowkowania. W przypadku tych operacji czas kontaktu krawędzi skrawającej z elementem wynosi co najmniej kilka sekund i jest określany mianem „obróbki ciągłej”. Podczas obróbki ciągłej w strefie skrawania wytwarza się wysoka temperatura, w związku z czym konieczne jest dostosowanie parametrów skrawania w celu zapobiegania gwałtownemu zużyciu powierzchni przyłożenia i odkształceniom plastycznym. Połączenie obróbki ciągłej i materiałów ciągliwych może prowadzić do powstawania bardzo długich wiórów, które trudno kontrolować.

Większość branż może korzystać z chłodziwa podawanego pod wysokim ciśnieniem, ale rozwiązanie to jest najbardziej popularne w przemyśle energetycznym, lotniczym i medycznym, ze względu na stosowanie w nich wielu niekonwencjonalnych materiałów wymagających zaawansowanej kontroli formowania wióra.

Przykładowo tytan, często stosowany w lotnictwie i medycynie, jest słabym przewodnikiem ciepła, co prowadzi do wytwarzania się wysokich temperatur w strefie skrawania. Może to prowadzić do zgrzewania, zacierania i rozmazywania, a w związku z tym do szybkiego niszczenia się krawędzi skrawających narzędzia. Co gorsza, podczas obróbki tytanu szybko powstają cienkie wióry, których łamanie na mniejsze fragmenty jest trudne. Wióry te utrudniają także chłodziwu dotarcie od strefy skrawania, powodując uszkodzenia termiczne powierzchni komponentów.

Narzędzia o wysokich dodatnich kątach natarcia i ostrych krawędziach mogą ograniczyć negatywne efekty związane z obróbką tytanu, ale kontrola wiórów i ogólna optymalizacja obróbki wymaga zastosowania systemów dostarczania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem. Badania uniwersyteckie potwierdzają, że szybka redukcja temperatury wióra, gdy przechodzi on nad krawędzią skrawającą, wywołuje efekt utwardzania, podobnie jak szybkie zanurzenie rozgrzanego metalu. Zwiększa to twardość wióra tytanowego. Połączenie kierunku spływu, efektu klina i ciśnienia chłodziwa oraz zwiększonej twardości powoduje łamanie wióra na małe, łatwe do kontrolowania elementy.

Na ogół lepszym rozwiązaniem jest stosowanie chłodziwa przy wszystkich bardziej wymagających typach materiałów obrabianych. Również w tym przypadku niektóre z największych udokumentowanych korzyści zapewnianych przez systemy doprowadzania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem dotyczą materiałów niekonwencjonalnych, takich jak tytan oraz stopy na bazie niklu i kobaltu, takie jak Nimonic C263, Inconel 718, Udimet 720 i Waspaloy. Materiały te charakteryzują się znaczną ciągliwością, w związku z czym wymagają wysokiego stopnia kontroli wióra, zapewnianego przez systemy dostarczania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem.

Jednakże niekonwencjonalne stopy nie są jedynymi materiałami, w przypadku których zastosowanie systemów doprowadzania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem daje korzyści. Branże samochodowa, stoczniowa i spożywcza oraz przemysł jądrowy korzystają z ciągliwych materiałów o długich wiórach i niskiej obrabialności. Stal austenityczna i nierdzewna typu duplex, stale niskowęglowe oraz stopy aluminium wykazują znaczne podniesienie tempa usuwania metalu, parametrów skrawania, kontroli wióra i gładkości powierzchni, a także skrócenie czasu produkcji.

System Seco Jetstream Tooling® rozwiązuje problemy związane z usuwaniem wiórów, w związku z czym nie są konieczne interwencje operatora i przerwy w produkcji. Czas usuwania wiórów nie stanowi już części czasu trwania poszczególnych operacji. Dodatkowo, ruchome induktory chłodziwa umożliwiają operatorom bardzo szybką wymianę krawędzi skrawającej, i gwarantują dostarczanie chłodziwa w odpowiednie miejsce.

Chłodzić albo nie chłodzić

Należy pamiętać, że niektóre operacje toczenia przebiegają lepiej bez zastosowania chłodziwa. Przykładowo, obróbka przerywana często generuje szok termiczny, więc lepiej sprawdza się praca na sucho, jako że chłodziwo może jeszcze bardziej zwiększyć negatywne efekty szoku termicznego. W takich przypadkach systemy doprowadzania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem mogą spowodować usunięcie negatywnych efektów zastosowania chłodziwa.

Zazwyczaj podczas obróbki ciągłej chłodziwo sprawdza się najlepiej. Jednakże w przypadku występowania kwestii ochrony środowiska, tokarek o otwartej budowie oraz pewnych typów stali, operacje toczenia mogą być prowadzone na sucho z dobrymi wynikami. Płytki Seco Duratomic® z pokryciem CVD są dobrym rozwiązaniem w takich przypadkach, dzięki odporności na temperaturę. Jednakże operacje takie, jak rowkowanie i przecinanie stają się trudniejsze przy pracy na sucho, przede wszystkim z powodu gromadzenia się wiórów. W takim przypadku chłodziwo, zwłaszcza kierowane pod wysokim ciśnieniem, może zapewnić znaczny wzrost wydajności.

Operacje obróbki wykańczającej należy również prowadzić z zastosowaniem chłodziwa. W przeciwnym wypadku mogą wystąpić problemy z dokładnością komponentów oraz gładkością powierzchni. Większość warsztatów stosuje chłodziwo nawet w 80% zastosowań związanych z obrabianiem, lecz niektóre decydują się na pracę na sucho na przykład ze względu na ochronę środowiska. W takim przypadku konieczne jest dokładne monitorowanie i uwzględnianie generowania temperatury w narzędziach skrawających w celu zapewnienia odpowiednich rozmiarów i gładkości powierzchni komponentów. Jest to kwestia niewątpliwie wymagająca i warta dokładnego omówienia, ale możliwa. Obróbka na sucho powoduje znaczne ograniczenie wydajności i trwałości narzędzi w porównaniu z obróbką z chłodziwem.

System idealny

Biorąc pod uwagę systemy dostarczania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem, producenci powinni oceniać systemy nie tylko na podstawie wydajności, ale także wszechstronności i prostoty wykorzystania różnych poziomów ciśnienia chłodziwa w urządzeniach. Systemy powinny być łatwe w montażu i instalacji na obrabiarkach.

Idealne rozwiązania powinny umożliwiać wybór medoty podawania chłodziwa, zewnętrznie lub wewnętrznie do oprawki narzędziowej. W przypadku podawania zewnętrznego, systemy takie jak oprawki firmy Seco korzystają z przewodów elastycznych zamocowanych po bokach lub pod uchwytami. Producenci mogą zdobyć szeroką gamę zestawów przewodów elastycznych, aby łatwo podłączać system dostarczania chłodziwa do niemal każdej pozycji na głowicy rewolwerowej lub bloku obrabiarki. Jeśli dalsze korzystanie z systemu nie jest konieczne, może on zostać z łatwością wymontowany, a obrabiarka przywrócona do oryginalnej konfiguracji chłodziwa. W przypadku podawania wewnętrznego system oferuje otwory w uchwych, na przykład gdy doprowadzamy chłodziwo przez stożek taki, jak Seco Capto.

Producenci mogą uzyskać różne długości przewodów elastycznych łączących system podawania chłodziwa z praktycznie dowolną pozycją na głowicy rewolwerowej lub bloku narzędziowym obrabiarki. Jeśli dalsze korzystanie z systemu nie jest konieczne, może on zostać z łatwością wymontowany, a obrabiarka przywrócona do oryginalnej konfiguracji chłodziwa.

Wnioski

Niezależnie od zastosowanego typu systemu chłodzenia, kluczem do efektywnej kontroli wióra, optymalizacji trwałości narzędzia i zwiększonej produktywności jest maksymalnie zmniejszenie odległości pomiędzy strumieniem chłodziwa a strefą skrawania, a następnie skierowanie go w odpowiednie miejsce w tej strefie. Oprawki narzędziowe Jetstream Tooling® to niewielka inwestycja w obrabiarkę w porównaniu do oszczędności związanych z niższym kosztem na część uzyskanym dzięki niej. Wszelkie oszczędności wynikające z zakupu nieco tańszych systemów doprowadzania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem i narzędzi są pozorne, gdyż mogą prowadzić do utraty trwałości narzędzia i zdolności produkcyjnych w przypadku przerwy w pracy spowodowanej gromadzeniem się wiórów.

*Określenia „płyn tnący,” „system dostarczania chłodziwa” i „chłodziwo” użyte w tym artykule odnoszą się jedynie do procesu skrawania metalu, nie funkcji smarowania obrabiarki.